KRAS|Kerf in Première in Theater de Leeuw

PREMIUM

Haidar in actie tijdens zijn voorstelling. Foto : Jan Ruland van den Brink © Jan Ruland van den Brink

Zelhemse Syriër Haidar speelt trauma’s weg in emotionele voorstelling

ZELHEM/ULFT – KRAS|Kerf, hoe de regen hoop bracht heet de voorstelling waarin de Syrische vluchteling Haidar Habash uit Zelhem vertelt over zijn oorlogstrauma’s en toekomstdromen. Een emotionele vertelling met muziek, gemaakt voor het themajaar 75 vrijheid, die dit weekend (27 en 28 september) in première gaat.

Jan Ruesink 25-09-19, 11:56 ,,Stop! Stop de bommen, stop de oorlog, het is genoeg!” Haidar Habash (21) schreeuwt het uit tijdens een try-outvoorstelling voor scholieren, maar valt dan stil, krijgt het te kwaad en moet even gaan zitten, met zijn hand voor zijn ogen. Haidars muzikale begeleiding vult de stilte op, tot de hoofdrolspeler zich weer herpakt. Een paar scholieren van Syrische afkomst wordt het ook te veel en lopen de zaal uit.

Het levensverhaal van Haidar maakt een diepe indruk. De jonge Syriër woonde in 2013 met zijn ouders, zus en broertje in Aleppo, toen de stad het doelwit werd van onafgebroken bombardementen en sluipschuttersgevechten. Toen ook hun huis geraakt werd, ontvluchtten ze in paniek het geweld, met medenemen van ID-kaarten, geld en kleren.

Knopenfabriek

Alles lieten ze achter: huis, familie, vrienden, school en bedrijf, want hun vader runde een knopenfabriek. Ze namen hun intrek bij opa en oma in de stad Afrin aan de Turkse grens. Maar ook daar werd de situatie onhoudbaar. Vader reisde hen voor naar Europa en de 16-jarige Haidar nam het gezin op sleeptouw. ,,Naar de Turkse grens”, vertelt hij in zijn voorstelling. ,,Vijf checkpoints, soldaten en prikkeldraad. Hoe moeten we daar overkomen? Na uren wachten in de regen wordt het droog en loopt een soldaat even weg. We zien onze kans. De kleren scheuren door het prikkeldraad en dan maar rennen, rennen, rennen. Nog steeds denk ik daarom: als de regen stopt, is er weer hoop.”

Nog steeds denk ik: als de regen stopt, is er weer hoop.

Haidar

Haidar en zijn gezin belanden uiteindelijk in Zelhem, waar hij bij het toneel gaat. Regisseur Pieter van Dijk van theatergroep Gekkoo uit Silvolde stelt hem voor een voorstelling te maken over zijn ervaringen. ,,Niet makkelijk”, vertelt Haidar, ,,want de oorlog zit nog in mijn hoofd. Ik leef in een veilige gevangenis: wij hebben als gezin geluk gehad, maar we horen nog steeds de bommen en hebben er nachtmerries van. Ik wil ook het liefst vooruitkijken, dromen van mijn toekomst in Nederland, maar ik vind het belangrijk dat jongeren en volwassenen horen wat vluchtelingen hebben meegemaakt. Gelukkig gaat het met elke voorstelling wat beter, kan ik het beter vertellen. De oorlog vergeten zal wel niet lukken, maar misschien kan ik zo beter omgaan met mijn herinneringen. Met toneel en mijn klarinet word ik weer rustig.”

Laborant

Haidar woont nu drie jaar in Nederland, heeft de laborantenopleiding op het ROC Rijn en IJssel doorlopen en studeert nu civiele techniek aan de HAN. ,,Als jongen was ik al diep onder de indruk van de mooie gebouwen en moskeeën in Aleppo, zo sterk en stevig. Als de situatie weer veilig is, wil ik er ook graag naar toe voor familie en vrienden, maar ik zie mijn toekomst toch in Nederland. Ik ben hier goed opgevangen, al heb ik ook andere ervaringen. Sommige mensen nemen je op, sommigen houden afstand en anderen zeggen: weg hier, je moet terug naar Syrië.”

Onderduikmuseum

KRAS|Kerf is ontwikkeld samen met het Nationaal Onderduikmuseum in Aalten – dat zo hoopt de gesprekken over vrede en vrijheid naar het heden te brengen – en met pabo-school Iselinge, dat een lesprogramma rond de voorstelling heeft ontwikkeld. Er zijn inmiddels try-outs geweest in mei in Aalten en afgelopen week in Ulft voor zo’n 400 basisschoolleerlingen uit de Achterhoek. Vrijdag 27 en zaterdag 28 september is de première in Theater de Leeuw in Arnhem. Reserveren kan via gekkoo.nl/tickets.

De voorstelling van 50 minuten is geschikt voor de bovenbouw basisschool tot en met volwassenen en is het hele seizoen te boeken voor scholen of publieke vertoningen. Zie gekkoo.nl/kras-kerf

Haidar Habash tijdens een voorstelling voor scholieren, met zijn muzikale begeleiders Bariş Ofluoğlu en Ghaeth Almaghoot. © Jan Ruland van den Brink